Εδώ και εβδομάδες έχει ξεσπάσει μεγάλη συζήτηση σχετικά με την προστασία της πολιτιστικής ακεραιότητας ενός σημαντικού ταφικού μνημείου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Πρόκειται για τον τάφο του μεγάλου ευεργέτη του ΕΚΠΑ κρητικού Αντωνίου Φ. Παπαδάκη (1810-1878), ο οποίος κληροδότησε στο Ίδρυμα όλη του την περιουσία. Με τα ποσά της περιουσίας, το ΕΚΠΑ έχτισε πολλά από τα κτήριά του (π.χ. Αιόλου, Ευριπίδου, Λέσχη Ιπποκράτους), που μάλιστα φέρουν έως σήμερα το όνομά του, και θέσπισε υποτροφία που δίνεται κάθε χρόνο σε φοιτητές και φοιτήτριες. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, το ΕΚΠΑ κόσμησε τον τάφο του ευεργέτη του με το γλυπτό της «Επιστήμης» του σημαντικότερου ίσως Έλληνα γλύπτη του 19 ου αιώνα, Γ. Βρούτου . Ο τάφος αυτός, που είναι από τους πλέον γνωστούς στο Α Νεκροταφείο και βρίσκεται απέναντι από την Κοιμωμένη του Γ. Χαλεπά, χαρακτηρίστηκε « έργο τέχνης που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας» το 2001 από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεώτερων Μνημείων (Κ.Σ.Ν.Μ.) και το ΥΠ.ΠΟ.Α.
Τον τάφο αυτό σφετερίστηκε στα μετεμφυλιακά χρόνια, ο καταδικασμένος για τη δωσιλογική του δράση και υπουργός εσωτερικών επί κυβέρνησης Τσολάκογλου, Π. Δεμέστιχας. Ισχυριζόμενος πως είναι απόγονος του (άτεκνου) Παπαδάκη, και παρουσιάζοντας ψευδομάρτυρες, "έπεισε" τον Δήμο της Αθήνας να του "πουλήσει" το ταφικό μνημείο! Αυτό συνέβη κατά την περίοδο 1947-1952, ενώ μάλιστα ο δωσίλογος εξέτιε ποινή φυλάκισης (αποφυλακίστηκε το 1951) στην οποία καταδικάστηκε από το Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων για προπαγάνδα υπέρ του εχθρού και για διευκόλυνση του έργου των δυνάμεων Κατοχής. Εκείνα τα χρόνια, βέβαια, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τις μετεμφυλιακές Διοικήσεις του, δεν έφερε προσκόμματα στην ενέργεια του δωσίλογου. Με αυτό τον τρόπο, ο τάφος μετατράπηκε σε οικογενειακή ιδιοκτησία της οικογένειας του Δεμέστιχα και μετά το 1960 που πέθανε, πάνω στον τάφο του κρητικού ευεργέτη και δίπλα στο έργο τέχνης ανεγέρθηκε προτομή του δωσίλογου (προφανώς για «αναγνώριση» της πολιτικής προσφοράς του στην ιστορία του τόπου)!
Πρόσφατα, η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου πολιτισμού εισηγήθηκε την απομάκρυνση των μεταγενέστερων επεμβάσεων που αλλοιώνουν τον ιστορικό τάφο και το πρωτότυπο έργο του γλύπτη , δηλαδή την προτομή του δωσίλογου και όλες τις άλλες προσθήκες που έγιναν μετά την «παραχώρηση» του μνημείου. Με παρέμβαση όμως άνωθεν, η συζήτηση για την επικύρωση της εισήγησης της υπηρεσίας για αποκατάσταση του μνημείου στο Κ.Σ.Ν.Μ. του ΥΠ.ΠΟ. ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΠΟΤΕ!
Τι συνέβη; Με ανάρτησή του σε μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης, ο καθηγητής Διοικητικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ Π. Λαζαράτος (και δικηγόρος του γνωστού Φουρθιώτη), ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΕ τον πρωθυπουργό (και την κ. Μενδώνη - την διαβόητη «εξαπατημένη» υπουργό στην πρόσφατη υπόθεση Λιγνάδη - τον κ. Γεραπετρίτη και τον γ.γ. της κοινοβουλευτικής ομάδας της Ν.Δ.) για την «άμεση παρέμβασή τους» για να λυθεί το «προσωπικό του θέμα» στο Α’ Νεκροταφείο! Απ’ ό,τι φαίνεται, η κυβερνητική «παρέμβαση» αφορούσε στη διατήρηση της προτομής του προγόνου του κ. Λαζαράτου, Π. Δεμέστιχα πάνω στον τάφο που είχε σφετεριστεί!
Μετά την άθλια στάση προστασίας της μνήμης του δωσίλογου από την κυβέρνηση, και αφού έχει ξεσηκωθεί ακόμη και ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου Κρήτης, από όπου κατάγεται ο Παπαδάκης, μείζον ζήτημα προκύπτει και για τους άλλους εμπλεκόμενους, τον Δήμο Αθηναίων και το Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά και για τον ίδιο τον κ. Π. Λαζαράτο ως καθηγητή του ΕΚΠΑ.
Ο Δήμος Αθηναίων που είναι υπεύθυνος για το «ιδιοκτησιακό» καθεστώς του τάφου θα πρέπει να εξηγήσει πως βρέθηκε ο τάφος του Α.Φ. Παπαδάκη στην ιδιοκτησία της οικογένειας του δωσίλογου! Κι αν εκείνα τα χρόνια ήταν σκοτεινά, τι εμποδίζει τώρα τον Δήμο να ξανανοίξει τον φάκελο και να επιστραφεί ο τάφος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών; Σε πρόσφατο δημοτικό συμβούλιο, όταν τέθηκε το θέμα, ο Δήμος πέταξε το "μπαλάκι" των ευθυνών στο ΕΚΠΑ που δεν διεκδικεί τον τάφο.
Τι κάνει όμως το ΕΚΠΑ; Εντύπωση προκαλεί η αφωνία του σε αυτό το θέμα που αφορά αν μη τι άλλο την αλλοίωση του ταφικού μνημείου ενός από τους μεγαλύτερους ευεργέτες του και απαξιοί να πάρει θέση στο μείζον θέμα «ξεπλύματος» ενός δωσίλογου. Το ότι ο Π. Λαζαράτος ομολόγησε την παράκαμψη/ακύρωση διοικητικών διαδικασιών προς χάριν της υστεροφημίας του προγόνου του, δεν μας προξενεί καμιά εντύπωση. Άλλωστε, ο ίδιος αναφέρεται στον (καταδικασμένο) πρόγονό του ως "ήρωα 11 πολέμων"! Επιπλέον, ο ίδιος ο Π. Λαζαράτος, αντί να παραιτηθεί μόνος του των δικαιωμάτων που λέει ότι έχει στον "οικογενειακό τάφο" και να τον επιστρέψει στο ΕΚΠΑ, έβαλε τα "μεγάλα κυβερνητικά του μέσα" για να μην απομακρυνθεί η προτομή του δωσίλογου προγόνου του! Ο λαός λέει τη σοφή παροιμία: «δείξε μου τον φίλο σου…». Και ο συγκεκριμένος καθηγητής έχει ως φαίνεται τους συγκεκριμένους «φίλους».
Το ΕΚΠΑ και η Σύγκλητός του όμως - ο νόμιμος κληρονόμος του Α.Φ. Παπαδάκη (άρα και του ταφικού μνημείου του) - ποιες «φιλίες» έχουν και αφήνουν την ιστορική λήθη και την πολιτιστική κακοποίηση να μένουν στο απυρόβλητο;
Καλούμε τις Πρυτανικές Αρχές και τη Σύγκλητο του ΕΚΠΑ να πάρουν σαφή θέση ως προς την αποκατάσταση του μνημείου του Α.Φ. Παπαδάκη και να καταδικάσουν το κυβερνητικό «συγχωροχάρτι» στο δωσιλογισμό.
Ζητάμε από τις Πρυτανικές Αρχές και τη Σύγκλητο να απαιτήσουν άμεσα από το Δήμο Αθηναίων να ανοίξει εκ νέου ο φάκελος της ιδιοκτησίας του τάφου, αμφισβητώντας εμπράκτως την παραχώρηση του τάφου στο δωσίλογο, διαχωρίζοντας τη θέση τους από τις θέσεις και τις πρακτικές του Καθηγητή Π. Λαζαράτου.
